توصیه هایی به فیلمنامه نویسان

بخشی از سخنان استاد علی نوری اسکویی، فارغ التحصیل رشته فیلمنامه از دانشگاه هنر کالیفرنیا و عضو انجمن فیلمنامه نویسان آمریکا(1392/2/12)

 

فیلمنامه نویسی یک تخصص است. یک تخصص است که از دو وجه داشتن دانش و داشتن تجربه تشکیل می شود و از این طریق می توانید به آن دست یابید.

در سینمای ایران، تجربه های ارزنده ای داریم. شناخت مبانی نظری فیلمنامه نویسی از برخی ابعاد به اموزش علوم انسانی شبیه است و به یک فرایند پرزحمتی برای یادگیرنده نیاز دارد. خیلی باید تلاش کنید تا به درک مفاهیم بپردازید.

فرای سینماگری متعهد، اساسا" فیلمنامه نویس خوب در ایران کم داریم. عدم شناخت ساختارهایی که برای این مسئله هست، یکی از دلایل مهم این فاجعه است.

کتاب های مختلف را در این زمینه مطالعه کنید. بهترین کتاب هایی که برای فیلمنامه نویسی تالیف شده اند، اغلب در ایران ترجمه شده اش را داریم؛ اما تنها این کافی نیست؛ بلکه نیاز به توجه و درک شخصی از آنها نیز داریم.

البته کسی که بتواند فیلمنامه نویسی را خوب بخواند، بعد از یک دوره ای می تواند آن را به خوبی تدریس کند، اما اینکه بخواهد بنویسد؛ می بینید هیچ چیز[برای نوشتن] نیست.

یکی از مهم ترین مسائلی که امیدواریم به آن برسیم؛ این است که چگونه فکر کردن را بیاموزیم و نوع فکر کردن را بتوانیم انتقال دهیم. باید بتوانید داستان را تجزیه و تحلیل کنید و بتوانید کارشناسانه ازآن استقاده کنید و فیلمنامه خوبی خلق کنید. به نظر من فیلمنامه یک میان رشته است و نیاز به دوره های مختلفی دارد.

وقتی درباره فیلمنامه نویسی صحبت می کنیم، حتی بسیاری از نویسندگان ما درباره آن مطالعه هم نکرده اند. فیلمنامه نویسی که هزاران بار فیلمنامه برای خودش ننوشته باشد؛ نمی تواند فیلمنامه نویس باشد.

نیاز هست تا مفاهیم روانشناسی را خوب بدانید، نه اینکه فقط در این زمینه مطالعه داشته باشید؛ بلکه در این زمینه نظر داشته باشید. در مورد فلسفه اسلامی، مهم این است که بتوانید بدنه این علوم را درک کنید، و اگر نتوانید این کار را بکنید؛ نخواهید توانست فیلمنامه خوبی بنویسید. این کار بسیار کار سختی است و نیاز به تلاش زیادی دارد.

هیچ استادی نمی تواند در جهان به شما فیلمنامه نویسی بیاموزد- این را به قطع می گویم- شما باید فیلمنامه نویسی بیاموزید؛ این تجربه های شخصی شماست. مخاطب ایرانی را بشناسید. جامعه شناسی ایران را بدانید. و چقدر دانایی داریم که هنر چه کاری در این راستا می تواند برای ما بکند، و تازه اینها زمانی است که شما بتوانید ساختار فیلمنامه نویسی را بیاموزید!

درک این مسائل وقتی حاصل می شود که شما بتوانید آنها را به کار گیرید و در واقع وقتی از آن استفاده می کنید؛ این طور باشد که انگار دارید از نظر خودتان استفاده می کنید.

سینما، یک محصول وارداتی است تا زمانی که هیچ اندیشه ای مطالعه نکرده ایم و نتوانیم با یک سری مبانی از دید دیگری به آن نگاه کنیم و تا این زمان این سینما هنوز محصول وارداتی خواهد بود. اگر توانستیم به لحاظ نظری از این مسئله گذر کنیم، می توان گفت که به یک سرمنزلی رسیده ایم.

بزرگترین ایراد این است که می آییم ساختار را به صورت خام برمی داریم و سعی می کنیم با همان ساختار فیلمی بسازیم که مفهومی مقابل آن مفهوم داشته باشیم که این مسئله شدنی نیست و کار اشتباه و عبثی نیز هست . باید به ساختار و مبانی آن فکر کنیم و بر آن احاطه داشته باشیم و آزمایش کنیم. فیلم و اثرات آن را تجربه کنید، چنانکه این کار را کرده اند و رمان ها و فیلم ها را این گونه تست کرده اند.

هنوز یک فیلمنامه نویس و سازنده نداریم که در یک زمینه بتواند ۵ کارکند که همگی کارهای خوبی باشد کم داریم.

محتوا خیلی مهم است؛ اما این محتوا درون فرم قرار می گیرد. نمود محتوا، فرم است و فرم را باید بشناسید. احاطه شما بر فرم و نحوه ارائه آن باید بیش از محتوا و  احاطه شما بر آن باشد.

همه چیز را از اساتید نخواهید؛ همه چیز بیرون این دوره هاست. این نکته بسیار مهمی است که شما همه چیز را در این دوره ها یاد نخواهید گرفت.

این را جدی بگیرید. نمی توانید در عرض چند جلسه یک فیلمنامه خوب بنویسید، مگر آنکه قبلا اتفاقی افتاده باشد. با دانش فنی مورد نیا، در این حوزه وارد شوید.

همچنین باید دانست که نخواهید توانست  فیلمنامه نویسی را در کنار کار خودتان انجام دهید. شما در کنار کارهای دیگر نمی توانید فیلمنامه نویسی کنید، این را به جرات می گویم که نمی توان به هیچ وجه این کار را کرد!

اگر کسی توانست از این راه مهم و سخت گذر کند؛ بسیار اتفاقات خوبی برایش خواهدافتاد، چرا که نیاز امروز سینمای ما فیلمنامه و فیلمنامه نویس خوب است.